Folik Asit Nedir Biliyor musunuz?

Takip et: @diyetisyenyesim

Folik Asit Nedir ?

Folik asit, suda eriyen B grubu vitaminlerden birisi olup doğal olarak bulunan FOLAT'ın sentetik formu olarak isimlendirilmektedir. Folik asit demir gibi vücut için temel bir maddedir ve önemli fonksiyonlara sahiptir.

Folik asitin fonksiyonları:

1.DNA sentez ve tamirinde Folik asitin DNA sentez ve tamirindeki rolü: Folik asit, vücutta tek karbon metabolizmasında görev yapmakta, pürin ve timidilat sentezi ile fosfolipidler, proteinler, DNA ve nörotransmitterleri içeren temel biyolojik maddelerin metilasyonu için gerekli tek karbon ünitesini sağlamaktadır. Böylece nükleik asitlerin yapımı ve bazı amino asitlerin birbirine dönüşmesi (serin, glisin ve homosisteinin metiyonine dönüsümü, histidinin glutamik asite katabolizması) sağlanmaktadır.

2.Serum homosistein düzeyinin düşürülmesinde

3.Eritrosit ve lökosit sentezinde

4.Büyüme ve gelişme (özellikle fötal dönemde)

5.Normal sinir gelişimi ve beyin fonksiyonlarının sağlanmasında

6.Kanser ve inme gelişiminin önlenmesinde rol alır.

Normal sinir gelişimi ve beyin fonksiyonlarının sağlanmasında folik asitin rolü: Folik asit eksikliğinde homosistein düzeyinin artması, dopamin salgılayan beyin hücrelerinin azalmasına ve bunun sonucunda da çeşitli nörolojik bozuklukların gelişmesine yol açmaktadır.

En sık görülen konjenital folat metabolizması bozukluğudur. MTHFR geninde en sık rastlanan polimorfizm C677T’dir ve görülme sıklığı %2-16 arasında değişmektedir. Hastalarda yüksek homosistein ve düşük folik asit düzeyi saptanmaktadır.

-Anemiye ait klinik bulgular

-Nörolojik bulgular: Nöropsikiatrik bulgular, simetrik veya asimetrik periferik nöropati, irritabilite, insomnia, reflekslerde azalma, huzursuz bacak sendromu, derin duyu hissinde kaybolma, optik nöropati, görme kaybı, intellektüel fonksiyon kaybı, bunama

-Gastrointestinal bozukluklar: emilim bozukluğu,yağlı ishal

-İmmünolojik bulgular: artmış enfeksiyon sıklığı

-Kardiyovasküler bulgular: atheroskleroz, tromboz

Folat en fazla karaciğer, böbrek, portakal suyu, ıspanak olmak üzere birçok yiyecekte bulunmaktadır. . Anne sütü yeterli miktarda folat içerirken, ısı ile sterilize edilmiş inek sütünde folat miktarı azalmıştır. Keçi sütünde çok az miktarda folat bulunmaktadır. Gıdalarda bulunan folat, oksidasyona ve ışığa duyarlıdır, pişirme sırasında kısmen parçalanır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen günlük folat ihtiyacı süt çocuklarında 3.6 ug/kg, 1-6 yaş arasındaki çocuklarda 3.3 ug/kg , erişkinlerde 3.1 ug/kg’dır. Kadınlarda 150 ug/gün erkeklerde ise 200 ug/gün’dür. Yenidoğan bebeklerde , hamilelerde, laktasyon döneminde , malabsorbsiyon durumlarında, antiepileptik ve oral kontraseptif kullananlarda, hemolitik anemilerde folat ihtiyacı artmıştır.

Yeşim Temel Özcan
Diyetisyen/GAPS practitioner